08.09.2009 r.

Wykopaliska archeologiczne w Koniecpolu

.

Od 10 sierpnia do 4 września teren wokół pałacu na Chrząstowie „opanowany” został przez grupę młodych archeologów z Katedry Archeologii Historycznej Instytutu Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego. Naukowcom towarzyszyli wolontariusze z całej Polski, którzy w ramach europejskiego programu Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków poznawali „od podszewki” ciężką pracę archeologa. Całością badań kierował prof. dr hab. Leszek Kajzer, przy współpracy mgr Aleksandra Andrzejewskiego i dr Tomasza Olszackiego.

Tegoroczne badania poprzedzone zostały badaniami wstępnymi, które miały miejsce w ubiegłym roku. Od 16 do 30 czerwca 2008 roku trwały wstępne – sondażowe badania archeologiczne, których efekty zachęciły naukowców do dalszych działań, a także wprowadziły wiele istotnych zmian w stosunku do dotychczasowego stanu wiedzy o tym obiekcie.

Trwający ponad trzy tygodnie program badań archeologicznych wzbogacony został wykładami historycznymi zaproszonych gości, którzy mieli za zadanie przybliżyć studentom i uczestnikom programu historię Koniecpola oraz sławnych rodów, jakie zamieszkiwały nasze miasto. Profesor Jarosław Kita z UŁ wygłosił bardzo ciekawy wykład o rodzinie Potockich – linii chrząstowskiej, skupiając się na tych, którzy najbardziej przyczynili się do rozwoju Koniecpola. Na zakończenie wykładu profesor przedstawił kilka ciekawostek np. co jedzono w pałacu Potockich w czasie postu przy "drugim" stole lub jakie wina znajdowały się w piwnicach zamkowych. Jarosław Kita jest znawcą tematu. Ma na swoim koncie książkę pt "Tomasz Potocki (1809-1861). Ewolucja postaw ziemianina polskiego". Obecnie przygotowuje następną publikację dotyczącą rodziny Potockich - linii chrząstowskiej.

Kolejny odczyt z cyklu wykładów towarzyszącym badaniom archeologicznym w zespole pałacowym w Chrząstowie poprowadził profesor Leszek Kajzer. Profesor swoje wystąpienie podzielił na trzy części. Pierwsza dotyczyła rodu Koniecpolskich, druga poświęcona była najznamienitszemu z rodu Stanisławowi Koniecpolskiemu - Hetmanowi Wielkiemu Koronnemu, trzecia fundacjom Koniecpolskich. Po części wykładowej studenci zadawali pytania, którym nie było końca.

Wykłady otwarte były dla wszystkich. Dzięki temu wielu Koniecpolan mogło pogłębić swą wiedzę na temat historii naszego miasta.

Na zakończenie podsumowania dokonał Tomasz Olszacki, który przedstawił tegoroczne wyniki badań. To co odkryli archeolodzy zmienia całkiem dotychczasową wiedzę na temat badanego obiektu.

W 13 wykopach jakie wytyczono na terenie parku w Chrząstowie odkryto XVII wieczny mur okalający zamek. Mur tworzył dziedziniec rezydencji i spełniał funkcję obronną. W równych odległościach wzdłuż muru znajdowały się wieże strzelnicze. Do dnia dzisiejszego zachowała się jedynie jedna – przebudowana na pawilon rekreacyjny już w czasach gdy rezydencję zamieszkiwali Potoccy. Obecność drugiej wieży stwierdzono w roku ubiegłym, natomiast fragmenty dwóch kolejnych odkopano podczas tegorocznych badań. Całość otoczona była fosą, której obecność stwierdzono za pomocą wywiertów.

W trakcie prowadzenia wykopalisk naukowcy natknęli się na nader ciekawy obiekt, datując go na wiek XV. Niestety brak czasu oraz kończące się badania nie pozwoliły na dokładne poznanie pozostałości tej budowli. Dlatego też istnieje nadzieja, iż nie jest to ostatnia wizyta archeologów w Koniecpolu.

Na szczegółowe informacje z przebiegu badań musimy poczekać do ukazania się sprawozdania podsumowującego tegoroczne wykopaliska..

Agnieszka Sobalak
Prezes Zarządu TPK