Uroczystości upamiętniające 153. rocznicę bitwy pod Mełchowem rozpoczęły się 24 września od złożenia kwiatów na mogile powstańczej na cmentarzu w Lelowie . O godzinie jedenastej w kaplicy św. Brata Alberta w Mełchowie została odprawiona msza święta w intencji poległych bohaterów powstania 1863 roku. Celebrze przewodniczyli kapelan Pułku Żuawów Śmierci Stanisław Strycherczyk i ks. kanonik Henryk Młynarczyk proboszcz parfii św. Marcina w Lelowie.

Następnie uczestnicy uroczystości przemaszerowali pod mogiłę powstańczą na skraju wsi Mełchów. Pochód otwierała orkiestra dęta Gminnego Ośrodka Kultury w Lelowie i żolnierze Pułku Żuawów Śmierci. Za nimi postępował Oddział Kosynierów i przedstawiciele organizacji społecznych i politycznych.

Pod mogiłą powstańczą odbył się apel poległych przeprowadzony przez harcerzy Hufca Lelów. Żołnierze Pułku Zuawów Śmierci dla uczczenia poległych powstańców oddali honorową salwę.

Liczne organizacje społeczne i polityczne złożyły wiązanki kwiatów.

Orkiestra dęta przy GOK w Lelowie grała podniosłe melodie.

Dowódca Pułku Żuawów Śmierci Robert Osiński przedstawił w interesujący sposób przebieg bitwy pod Mełchowem. Przemówienia okolicznościowe wygłosili: wicestarosta Powiatu Częstochowskiego - Henryk Kasiura, radna Powiatu Częstochowskiego - Marianna Dziura, wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Śląskiego - Stanisław Gmitruk oraz Wójt Gminy Lelów - Krzysztof Molenda.

Następnie uczestnicy uroczystości przenieśli się na zainscenizowane pole bitwy mełchowskiej. "Rozgorzała zacięta walka". Wzięły w niej udział grupy rekonstrukcyjne: Pułku Żuawów Śmierci, Grupy Rekonstrukcji Historycznej 9 Rota 1863 r., kawalerii rosyjskiej, jazdy powstańczej, kosynierów z Lelowa, oddziału artylerii oraz uczniów Gimnazjów z Lelowa. Inscenizację bitwy z 1863 r. poprowadzili prezes LTH-K Mirosław Skrzypczyk i Wiceprezes LTH-K Zbigniew Bryła.

W tym roku organizatorzy wzbogacili tło bitwy mełchowskiej o scenki z życia wsi polskiej, branki polskich chłopów do armii carskiej, manifestacji postaw polskiej szlachty.

Uroczystości upamiętniające 153. rocznicę Bitwy pod Małchowem odbyły się pod patronatem Lelowskiego Towarzystwa Historyczno-Kulturalnego i były jak zwykle wzruszającą, żywą lekcją historii.

Jerzy Zakrzewski