09.02.2009 r.

Koniecpolskie sztandary

1. Sztandar PCK

Pewnego dnia, gdzieś w latach70 moja Mama z kilkoma swymi koleżankami podczas dekoracji okien zaobserwowały, że jedna z ich rówieśniczek pod obrazem umieściła zaginiony sztandar PCK. Udały się więc do niej z propozycją upamiętnienia ich dawnych działań poprzez wyeksponowanie sztandaru w Kościele Św. Trójcy. Była to pani Lucyna Chojnacka (z domu Rak), a ofertę przyjęła z entuzjazmem. Niestety drzewca sztandaru nie udało jej się przechować .Nie pamiętam kto go dorobił. Ja natomiast na okuciu drzewca uzupełniłem resztki czerwonego pokrycia (na czerwonym krzyżu) farbą na bazie epoksydu wykonaną przeze mnie. Emblemat czerwonego krzyża znajdował się w szponach orła w koronie. Sztandar umieszczono na honorowym miejscu w Kościele. Jednak wkrótce zaczął obsługiwać nie tylko procesje kościelne. Coraz częściej Służba Zdrowia wypożyczała go i na inne pochody, aż któregoś razu nie wrócił na swe miejsce. A był to sztandar ofiarowany Kołu Młodzieży Szkolnej Polskiego Czerwonego Krzyża w Koniecpolu ufundowany przez PCK Radomsko i poświęcony 18 listopada 1928r (kronika szkolna str. 18).

2. Sztandar drużyny harcerskiej i sztandar szkolny - wielkie odkrycie w Szkole Podstawowej Nr 1.

Przypomniał mi się stary harcerski sztandar drużyny przy Szkole Podstawowej, który zawsze eksponowany był tylko niewstydliwą stroną. Udałem się zatem do Zespołu Szkół nr 1 z prośbą o przekazanie dla Towarzystwa Przyjaciół Koniecpola starych, nieużywanych sztandarów. Ku memu zdziwieniu w magazynku odnalazły się:

  1. Zaginiony sztandar PCK (jednak na okuciu drzewca orzeł stracił już koronę - jakiś nadgorliwiec ją odpiłował).
  2. Oryginalne drzewce sztandaru harcerskiego (z gwoździami).
  3. Zawinięty w folię, zbutwiały trudno rozpoznawalny sztandar (podobno kilka lat temu podczas awarii wszystko zostało zalane fekaliami).

Przewiozłem wszystko do siedziby Towarzystwa i tu przy delikatnym rozkładaniu do suszenia kolejne odkrycie - jest to inny stary sztandar. Na drugi dzień reklamacja, powtórne przeszukiwanie magazynku i znalazł się harcerski sztandar, ale w podobnym stanie. Telefonuję do pracowni konserwacji tkanin przy Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie by doradzili mi co z tym robić. Widzę kłopoty przeprowadzenia konserwacji zachowawczej proponowaną i stosowaną przez nich metodą. Przedstawiam swoją metodę. Przyjmują ją z sensacją przyznając jej wyższość i są bardzo zainteresowani efektami. Po wysuszeniu i wstępnym oczyszczeniu okazało się, że ten inny to najstarszy sztandar szkolny z 1926r.dokładnie opisany w kronice szkolnej na str.8. Po oczyszczeniu oba sztandary poddałem działaniu czynnika konserwująco-wzmacniającego, a po konsultacjach z Muzeum zostaną zamknięte w kopertach ze szkła organicznego. Tu należą się jeszcze podziękowania dla Romana Hyli, Dariusza Belki oraz Państwa Zawadzkich za pomoc płaconą najczęściej atakami roztoczy /kilkudniowe silne uczulenie/. Sztandar PCK nie musiał być poddawany konserwacji. Wszystkie teraz znajdują się w siedzibie Towarzystwa i czekają na uzupełnienie swej historii. Może ktoś coś odnajdzie?

3. Sztandar Strażacki

Wszyscy zgodnie twierdzą - zaginał ten przedwojenny. Ale w jakich okolicznościach tego nikt z obecnych działaczy nie umiał wyjaśnić. Pan Antoni Baran dopiero skierował mnie do ich seniora -pana Józefa Migalskiego - może On co pamięta... I trafiłem na chodzącą kronikę. "Przed wojną sztandar strażacki przechowywany był na Rynku u Jana Kościańskiego. Na wszystkie uroczystości udawał się do Niego wraz orkiestrą poczet sztandarowy, klękał i całował go. Podobnie było przy odprowadzaniu. W pierwszych dniach wojny zapadła decyzja o jego ukryciu. Kościański przekazał go Józefowi Tośta i Władysławowi Znojkowi /Znojkiewiczowi/ celem ukrycia go w domu Znojka. Na czas dokonywania ukrycia mieszkająca tam Helena Znojek została odizolowana. Obaj wojny nie przeżyli. Po wojnie przeszukano dom od piwnic po strych i nic nie odnaleziono." Wersje tę potwierdził syn Jana Kościańskiego - Konrad. Na miejscu tego domu wybudowano teraz "delikatesy". Szkoda, że nie zainteresowałem się tym tematem wcześniej, a moi poprzednicy to zlekceważyli. Może przy rozbiórce domu natrafiono by na skrytkę i ... mielibyśmy kolejny sztandar w kolekcji.

4. Najstarszy koniecpolski sztandar

Opisany w "Gadce mego dziadka", więcej informacji po wizycie w muzeum.

5. Sztandar Hufca ZHP

Zlikwidowany wraz z hufcem.

6. Sztandar Solidarności ZRM

Niedostępny.

Leszek Skórkowski