21.02.2009 r.

Nasza klasa

Pani Maja Wasik trafiła na naszą stronę internetową. Zajrzała do Galerii Starej Fotografii i tu zwróciła uwagę na fotografię nadesłaną przez Panią Danutę Zawadzką pt. "Zdjęcie szkolne".

Okazało się, że w swoich albumach rodzinnych ma prawie bliźniacze zdjęcie. Można na niej znaleźć podobne twarze. To pamiątka po jej babci Władysławie Grochowskiej z jej adnotacją na odwrocie:

W rogu widnieją nazwiska osób, które jakoś głębiej zapadły jej w sercu:

Pani Wasik ma korzenie koniecpolskie i przyznaje się do tego, co sprawia nam pewną satysfakcję. Pisze tak:

Moja babcia urodziła się 1914 lub 1915 roku. Nie wiem niestety jaka to była szkoła. Nie wiem ile lat miała moja babcia na tymże zdjęciu, ale myślę, ze wykonane zostało około roku 1920 (może później). Zdjęcie jest na pocztówce z pieczątką; Leonar 3226. Na mojej fotografii jest ten sam nauczyciel i nauczycielka - 4 rząd od góry trzecia od prawej, a moja babcia jest pierwsza od prawej w tym samym 4 rzędzie; a także jedna z dziewczynek - 5 rząd od góry 6 od lewej); Moje zdjęcie przedstawia ta samą klasę co "Zdjęcie szkolne" zamieszczone w Galerii TPK (choć nieco liczniejszą). Wydaje mi się, że ta którą posiadam jest wcześniejsza. Chciałabym się dowiedzieć, z którego roku są te fotografie. Bardzo byłabym wdzięczna za pomoc. Staram się jak najwięcej dowiedzieć miejscach, gdzie żyli moi przodkowie.

Nie pozostaje mi nic innego tylko zaapelować do naszych internautów. Proszę przyjrzyjcie się zdjęciom, może są na nim postacie które znacie - Wasi dziadkowie, babcie, nauczyciele, nauczycielki. Może wspólnymi siłami uda nam się określić co to za klasa (klasy), w którym roku to zdjęcie zostało wykonane, z jakiej okazji. Piszcie proszę na adres:

tpkkoniecpol@interia.pl

Tymczasem sięgnijmy do historii. O początkach szkolnictwa w Koniecpolu wiemy niewiele. Była zapewne w dawnych wiekach szkółka parafialna. Jest wysoce prawdopodobne że szkolnictwem w Koniecpolu zajmowali się jezuici. Ponoć była jakaś szkoła w czasach przedrozbiorowych. W 1889 roku podczas wielkiego pożaru miasta spłonęła również szkoła. Została odbudowana dzięki staraniom wójta gminy Snioszka. W 1916, za okupacji austriackiej, nauczycielem był Stanisław Łuszcz. W takiej formie, z jedną klasą i z jednym nauczycielem, szkoła funkcjonowała do 1923 roku. W roku szkolnym 1923/24 została wynajęta druga sala i przybyło troje nauczycieli: Frankowska, Fontańska i Borkiewiczówna. We wrześniu 1924 roku odszedł S. Łuszcz a obowiązki nauczyciela i kierownika przejął Olczyk. 6 września grono nauczycielskie powiększyło się o jedną osobę i wynosiło 5 osób. Od 1 września 1925 roku pracę w szkole podjął Józef Miodek, który prowadził dwa oddziały na Magdaszu. Rok szkolny 1925/26 ukończyło 428 dzieci. Do szkoły przyjęto panią Janinę Chwastowiczównę W roku szkolnym 1926/27 szkoła zaczęła funkcjonować jako pełna publiczna siedmioklasowa szkoła powszechna. Decyzją Kuratorium Okręgu Szkolnego Łodzkiego szkoła otrzymała nazwę: Publiczna 7io klasowa Szkoła Powszechna im. Hetmana Koniecpolskiego. Utworzono siedem oddziałów zasadniczych i 4 równoległe. Wynajęto piątą a potem szóstą izbę lekcyjną. Liczba dzieci przekroczyła 500. Szkołę w tym roku ukończyło 35 dzieci w tym 29 chłopców i 6 dziewczyn.

W roku szkolnym 1928/29 J.Miodek wyjeżdża na kurs pedagogiczny do Warszawy. Na jego miejsce przybywa Stanisław Morawiecki oraz Maria Gruszecka. Liczba dzieci wzrasta do 511. Pierwszego lutego pracę nauczyciela rozpoczął Stefan Kułakowski.

W roku 1929 odchodzi p.Olczyk i Z. Borkiewiczówna, nauczycielami kontraktowymi zostają Maria Gruszecka i Maria Kuzdrzałówna. Przybywa J. Tośta i Halina Rudnicka, St. Kułakowski zostaje kierownikiem szkoły w Starym Koniepolu.

W roku szkolnym 1930/31 do szkoły przyjętych zostało 504, przybył prefekt ks. Feliks Pasierbiński. Odchodzą Michalina Frankowska /na emeryturę/ i Maria Chmielowa.

To wszystkie informacje jakie udało mi się zgromadzić, a które mogą przyczynić się do wyjaśnienia kogo przedstawiają załączone fotografie. Kluczem do określenia daty wykonania zdjęć może być rozpoznanie grona nauczycielskiego. Pani Wasik pisze tak:

Jeśli chodzi o kadrę pedagogiczną na tym zdjęciu to dowiedziałam się, nauczycielka (na mojej fotografii) siedząca w 4 rzędzie od góry i 3 z prawej to Zofia Mikołajewska. Około roku 1947-9 uczyła w szkole w Radomsku.

W koniecpolskiej szkole do roku 1930 nie pracowała jednak Zofia Mikołajewska, ale panna Zofia Borkiewiczówna. Odeszła z Koniecpola w 1929r i może potem poznała pana Mikołajewskiego... Jeśli tak było, to zdjęcie nadesłane przez Panią Wasik zrobiono najpóźniej w 1929roku. Pani Borkiewiczówna rozpoczęła pracę w Koniecpolu w roku szkolnym 1923/24. Z powyższego wynika, że zdjęcie wykonano najprawdopodobniej w okresie 1924 - 1929. Może jednak ktoś z Państwa potrafi powiedzieć cos więcej o tych zdjęciach i określić precyzyjniej daty ich wykonania.. Prosimy serdecznie o informacje.

Jerzy Zakrzewski